Sargent Vincent Overbay aka Bruno Haum - von Jack Thiessen

Onse Nobasch send aula doot. Doamet meen etj aul de Mensche, dee enn onse Nobaschauft wohnde; de latzta, Nickolai Jaunz, noch enn Sibierjen jebuare, storf em Mai mett 94; enn doamet wea de gaunze Generatsjoon stell, veschwunge.

Meist aula weare see goode Mensche; aula weare see spoasom, een poah jietzijch, enn meist aula jinje se noh Tjoatjch, toom Deel uck, wann aundre ahn nijch tootjitjchte.

Von dee gaunze Tabun wea doa een Schuft, enn dee ess je dann aul daut Tjind von dee jenande Generatsjoon; dissa heet Arbuse Klosses Peeta. Hee ess meist tachentijch Joah oolt, enn noch emma nijch toofräd; ahm send de Betjzefuppe noch emma noch too schluddrijch. Miene Cousine Jreeta sajcht, wann Manna soohne Frues habe auls Peeta haft, aulso eene jebuarne Heijchlarin, enn Prädjaschdochta noch bowenenn, dann woare Manna soo. Etj jleew ahr daut meist gaunz.

Enn dann gauf'ett ooda jefft'et von dee Generatsjoon noch twee Halunke; eena ess Appe Doft, Nohbaschsähn, dee aul mett tien Joah biem Daumbratt enn Monopolyspell emma schummeld, enn mett drettien Joah biem Schachspell em Schummle noch tooläd. Auls hee Prädja word, fong hee uck em Grooten mett eenem Maklerjeschaft aun. Daut spetzt ut (Prädja Jaunze word äwa dit Kapitel soo doll, daut hee säd: "Daut Konajeschaft jintjch mett dem Hinjarenj veropp moazhenn!"). Väle Milljoone veschwunge, send wajch, enn väle Tjriste send äah Kapitohl loos. Diss Appe Doft sett en Kalifornien, enn eea hee siene Doktareatjnung doa betohlt haft, kaun hee nijch tridj noh Manitoba). Dee aundre Halunk wohnd bie ons, oba von dem well etj nijch räde, wann etj uck nijch meea mett ahm toop enn eene Schlopbeintj reiwe mott.

Oba sondaboa ess'ett, soo goot etj uck de gaunze Nobaschauft sie, wann etj zeowends bie ahn enne Jedanke spezeare goh, tratjcht mie daut aum dollsten noh Bruno Haum, enn hee wea nijch mol Mennist von Jeburt, enn hee räd nijch mol jescheit Plautdietsch.

Bruno Haum kaum aune naäjentienhundatenntwalw auls gaunz junga Maun von Hamm enn Dietschlaund noh Jrienthol wiels eene Daumpmähl dreef bie ons de Maschiene omm Botta too moake, enn daut wea Haum sien Beroop. Butadem kunn Haum aum basten Schwienschlachte, enn wiels hee uck menschlijcha auls modern-tjristlijch wea, kunne aule Mensche ahm jearn liede. Etj uck.

Daut Bruno Haum emma meend, Schwiensfleesch wudd seea schwind uck bie stiewen Frost oolt woare wann eena biem schlachte nijch jenietsch Spatjchmäte wudd, woat woll uck toom Deel stemme.

Wiels Haum aul ver onse Wall Russlenda noh Kanada kaum, haud hee mett de Kanädja, enn sogoa mett de Holdemanna aulnoch väl too doohne. Joh, Haum kaum väl mett eene Brunefamielje toop, enn disse Famielje wea aul donn, enn ess uck noch vondoag, eene seea oppjewatjte. Enn wiels de Holdemanna too dee Tiet noch nijch gaunz vonne amerikaunsche Evangeliste dommjeleahd worde weare, brocht Bruno Haum dee Brunefamielje daut Beeadrintjche bie, enn daut word boold Traditsjoon, dee bett vondoag noch toom Deel bie ahn, bie de Brune aulso, bestohne deit.

Stalt junt mol väa: doa steiht soohn Holdemaun mett eene Biebel enn jieda Fupp, mett ohne Schlipps, soo's jana säd, schwoat aunjetrocke, enn von bowe bett unje mett Gott nohdet Frindschauft, Boat enn eahboa emm Jesejcht... enn soo een Maun drintjcht ute Buddel Beea, daut de Schum flijcht. Auls etj daut auls Tjind toom easchten Mol sach, wisst etj, daut äah Gott väl bäta too liede wea, auls dee von mienem Steefgroospau, den Oolen Krus, Prädja vonne, enn manke Breeda, dee ons, Bruno Haum, enn de Holdemanna mett Sack enn Pack toop "Diewelstjinja" nannd. Soo auls daut dann em Läwe jeiht: disse Brune haude uck Mädtjess, enn eene wea kluag enn opjeriemt, oba see haud eenen tjlienen Sproakfehla, enn soo fruag äah Voda eenes Doagess nohm Besorje biem Beeadrintjche den Bruno Haum auls hee disse, siene Dochta Marie, nijch friee wull. Toom easchten Mol enn siene fiewentwintijch Joah auls enn Hamm, Dietschlaund, ooda tweschen Jnodefeld enn Jrienthol en Kanada word Bruno Haum root. Hee haud sijch noch nijch besonne, auls Brun sijch enne Fupp foot, enn langsom tiendusend Dohla äwadäl hohld enn daut langsom dem Bruno opp siene Tjnee tald.

Daut gauf noch en dem Somma Tjast.

Bieaun tjreaje de Wille Jintasch eenjefäah sass Kilomeeta nuadooste von Haume enn Jnodefeld, enn säwen Kilomeeta von Jrienthol, enn Moische Gerstein auf, uck mett de Tiet twalw Tjinja enn wiels Onkel Willa Jinta oba nijch Tjinja "moake" kunn, enn de Tjinja entweda judsch ooda dietsch oba nijch mennisch sage, weare disse twee Manna oolttestamentlijch aum Woatjch jewast, soo word jesajcht. Oba wiels weda Haum noch Gerstein bie Jemeend weare kunn eena ahn nijch mett de Biebel kohme. Enn aufjeseehne doavon, daut de Lied mett eenem Uag een bätje plintjade, wann see vonne "Wille" Jintasche räde, bleef aules soos aul meist emma. Dee Jintaschfamielje wea eajentlijch väl jescheida auls de measchte Mensche, wiels de leewa Gott sijch doa nijch toom Äwajen enmischt, enn Taunte Jintasche wea eajentlijch een "vedollt feine Mame," soo säd Bruno Haum nohdem disse Jeschijcht Form enn Enhault aunjenohme haud., enn etj mie gaunz auleen dietlijch jemoakt haud, woarom dee Taunte dee "Wille" Jintasche jenannt word. Na joh!

Etj wea jrods acht Joah auls de tweeda Tjrijch aunfong, enn etj gruld mie gaunz morschijch, waut sijch nijch aules aufspäld, wann Mensche sijch vesochte doot too scheete. Wiels etj haud aul met sass Joah eenmol mette Rehatje eenen Ätjekohta bie ons hinjrem Hus utem Aust jeschote, enn uck eenen Boschhos mett onsem Twee-entwintijch doot jeschote, enn haud jiedesmol jeseehne, woo daut Läwe aufnauhm, enn de Doot langsom toonauhm, enn noda kaum, bett'a jewonne haud. Oba daut Mensche eenfach Mensche mett eenem Jewäah uck em Kopp traffe wulle, daut wull bie mie nijch em Kopp uck nijch enn mien Hoat nenn.

Oba soo wea daut, dochwoll.

Enj August aune Näjendartijch wea daut woam enn scheen, oba de Loft wea volla Schwoamoot, enn de Mond fuah soo stoatjch aum Himmel nohm Ziel, woohnt etj oba nijch seehne kunn.

Wie weare zeowents bie Haume, wiels dee Oola wull aum näajchsten Dach noh Dietschlaund foahre omm waut mett sien Oafgoot too räajle, sooväl tjreajch etj mett. Wiels etj mett soohne lange Foaht, enn soo väl Aufscheet, enn daut woame, windje Wada soo loht em Somma nijch foadijch word, bleef etj bute, enn muak mie miene äjne Jedanke.

Daut diead je dann uck tjeen Moonat bett de Menschheit wada mol aula opp eenmol derjchenaunda worde, enn sijch bie de Dusende aum Dach enn gaunz Europa dootschluage, dootschoote, ombrochte.

Aule Nobasch musste den Hoawst auleen Schwienschlachte, wiels Onkel Haum noch emma nijch tridjjekohme wea. Schod, seea schod, wiels hee wea emma utjelohte, enn vejneajcht, enn frindlijch. Tjeen bät russlendsch doll, tjeen bät: "Enn nu fuats oppe Städ, enn seea jicha! Ooda saul etj die mol Hott aum Diestel biebrinje?" Ooda "Saul etj mol doll woare?"

Doa vejinje noch säwen Mol Schwienschlachte ohne Bruno Haum, oba donn mett eenmol head eena, Onkel Haum wudd boold tridj kohme, boold wudd hee enn Jnodefeld oppducke. "Woo ess daut aulatoop majlijch?" fruag Voda, jieden Dach.

Na joh!

Auls Ohmtje Bruno Haum tridj kaum, fuahre weens twee Wäatjchlang entweda de Polizei, aulso de "Mountain Pliez" soo's de Woatjentiensche säd, ooda de chortietscha Prädja, aulso Noba Peeta Teews, ooda ons äajna Eltesta, dee vonne Molosch mett de Zentraulschool em Jemiet, bie Haume han enn tridj. Oba den gooden Oolen tjreajch opp vereascht tjeena vonne Butakaunt nijch too seehne.

Nieschierijch wea uck sogoa etj mett de Tiet jeworde, oba eena wull je uck nijch toom Äwalei froage, oba daut eene jeheemnisvolle Woltjch äwa Haume äah Hoff stund daut wisst een jiedra.

Aum näjchsten Somma deed Oohmtje Bruno Haum kratjcht daut, woohnt uck etj jedohne haud, weens soo jleew etj. Hee schreef siene gaunze Jeschijcht enne Steinbach Post dohl, enn, soo docht etj mie, deed bieaun daut, waut Schriewasch soo doohne: see lohte sijch vom Wuat biem schriewe de Jeschijcht vetalle, wann see selwst nijch wieda tjenne.

Joahrelang lohta fruag etj mol Al Reima disse selwje Froag, wiels etj eenfach verhäa nijch den Moot haud, dissen Jedanke too Enj too dentjche. Reima tjitjcht mie stiew oba leeftolijch aun, enn säd: "Jung, etj schriew jrods mien Romaun, enn kratjcht soo dooh uck etj daut. Enn nijch bloos daut: woo sesst, jleewst Du, ess de gaunze Biebel too Staund jekohme?"

Aha!

Etj laus Bruno Haum siene Jeschijcht, enn endlijch haud etj den Moot enn uck twee Dohla omm een Kauste Beea too tjeepe, enn noch dree Dohla eene Buddel Schnaups too tjeepe, enn etj fuah han. Wiels de Jeschijcht, woohne hee oppjeschräwe haud wea grootoatijch, oba too dem Amma Maltjch, sootoosaje, fäld mie noch een Kuffel Schmaund, daut hee vejäte haud.

Vleijcht? Soo docht etj mie, wudd hee bie de Vetal endlijch doch mol toolohte, enn mie daut gaunze Kapitel endlijch vetalle.

"Auls de Tjrijch nijch meea soo wull auls de Dietsche Wehrmacht daut wull, leet etj mie noh Nuaditalien vesatte, wiels etj jeheat haud, doa weare Kanadja woohne doa tjampfe deede. Enn soo wear'ett donn uck."

Oohmtje Bruno Haum enn etj drunke een Beea mett een Sturrack Whiskey omm onse Vetallstemm bäta too schmäre.

Daut wea aune fieweveatijch loht emm August, enn auls de Mond uck vondoag wada soo woam enn scheen soo auls een Postilion derjch den Himmel huppad, vetald mie dee Oola endlijch daut Schlusskapitel.

See haude jeschote, waut Flint enn Maschienejewäah hanhoole kunne, enn haude weens de Halft vonne kanadsche Soldohte "noh Jantsied befeddat." Enn eea de Owend too Enj wea, haud Bruno Haum sijch mol wada seea noh Kanada enn uck noh Jnodefeld jebangt, enn donn haud hee sijch "dee Uniform von Sergeant Vincent Overbay mett aulem Toobeheah äwajestreept enn daut Äwaje ennjefuppat."


© 2007 Jack Thiessen